Preventie als sleutel tot gezonde longen
Preventie als sleutel tot gezonde longen
De kwaliteit van leven van patiënten met chronische longaandoeningen als astma, COPD en longkanker kan en moet beter. Het Nederlandse consortium ‘Precisiegeneeskunde voor meer zuurstof (P4O2)’ doet daarom onderzoek naar fundamentele verbeteringen in preventie en behandeling van longziekten. Amsterdam UMC leidt dit P4O2-onderzoek met een budget van ruim 14,5 miljoen euro, mede mogelijk gemaakt door Topsector Life Sciences & Health (Health~Holland). Samen met andere partners en sponsors, maakt Boehringer Ingelheim deel uit van het consortium.
“P4O2 wil een bijdrage leveren aan een veel vroegere diagnose om de schade te beperken en de kwaliteit van leven te verbeteren”
- Hoofdonderzoeker prof. Anke-Hilse Maitland - van der Zee van Amsterdam UMC
Ongeveer een op de zeven mensen heeft een longziekte. Het is wereldwijd één van de meest voorkomende doodsoorzaken (WHO) en het aantal neemt nog steeds toe. Longaandoeningen zijn vaak ingrijpend voor de patiënt en leiden tot ernstig verlies van kwaliteit van leven en arbeidsproductiviteit. De gezonde long heeft een complex afweermechanisme tegen blootstelling aan een schadelijke omgeving. Faalt de afweer, dan leidt dat tot schade aan de longen. Het stapelen van longschade over de jaren kan leiden tot chronische aandoeningen als astma op latere leeftijd, COPD en longkanker. Hoofdonderzoeker prof. Anke-Hilse Maitland - van der Zee van Amsterdam UMC: “Er is nog onvoldoende bekend waarom de ene persoon wel en de andere geen longziekte ontwikkeld. Bij het vaststellen van chronische longziekten hebben mensen meestal al zoveel schade ontwikkeld en longfunctie verloren dat er geen herstel meer mogelijk is. P4O2 wil een bijdrage leveren aan een veel vroegere diagnose om de schade te beperken en de kwaliteit van leven te verbeteren.”
”De kracht van het P4O2-project zit in de multidisciplinaire samenwerkingen. Door het samenbrengen van veel verschillende expertises en big-data analyses kunnen we echt het verschil maken.”
Luchtvervuiling
Het P4O2-consortium onderzoekt bij gezonde proefpersonen, personen die een Covid-19 infectie hebben doorgemaakt en patiënten met COPD welke factoren het risico op een chronische longziekte vergroten. Onderzoekers zoeken bijvoorbeeld in bloed, neusuitstrijkjes en uitgeademde lucht naar stoffen/stofjes die de ontwikkeling van een longziekte kunnen voorspellen, dus voordat de ziekte zich manifesteert. Daarnaast is er aandacht voor medicijnen en andere behandelingen die het verloop van vroege longschade naar een ernstige longziekte kunnen voorkomen en die schade mogelijk herstellen. Aangesloten bedrijven gaan bijvoorbeeld met innovatieve beeldanalysetechnieken en artificiële intelligentie (AI) CT-scans analyseren om signalen van vroege longschade te definiëren. Ook wordt de leefomgeving van deze deelnemers in kaart gebracht. Maitland: ”In het consortium zit een bedrijf dat apparaatjes ontwikkelt om luchtkwaliteit te meten. Die apparaatjes kun je op je fiets monteren. Zo meten we met welke luchtvervuiling mensen in aanraking komen.”
Invloed omgeving en levensstijl
Een aantal deelnemers aan het onderzoek krijgt advies over voeding, beweging en roken. De vraag is of met zo’n advies de kans op longziekten kan worden verkleind. In het laboratorium worden innovatieve celmodellen ontwikkeld die de complexe omgeving van de long nabootsen. Met deze modellen kijken de onderzoekers naar de invloed van omgeving en levensstijl (zoals bijvoorbeeld luchtvervuiling, sigarettenrook, maar ook stofwisselingsfactoren afkomstig uit spieren vetweefsel) op celschade. Maitland: ”De kracht van het P4O2-project zit in de multidisciplinaire samenwerkingen. Door het samenbrengen van veel verschillende expertises en big-data analyses kunnen we echt het verschil maken. Chronische longpatiënten verdienen een beter leven. ”
Over het consortium
Het consortium P4O2 is ontstaan uit het Nationaal Programma Longonderzoek. Dit programma is opgezet door het Nederlands Respiratoir Samenwerkingsverband (NRS), in samenwerking met andere longverenigingen, onderzoekers, zorgprofessionals, patiënten en bedrijven. Het doel is om meer aandacht te krijgen voor longziekten en de samenwerking tussen longonderzoekers in Nederland te verbeteren. De samenwerking met het bedrijfsleven zal implementatie van de opgedane kennis bevorderen.
Het P4O2-onderzoek wordt gecoördineerd door Amsterdam UMC (Prof. Dr. Anke-Hilse Maitland – van der Zee). De volgende partners maken ook deel uit van het P402-consortium: UMCG, UMC Utrecht, Universiteit Utrecht, Universiteit Maastricht en Maastricht UMC+, Boehringer Ingelheim, Breathomix, Fluidda, Novartis, Ortec Logiqcare, Philips, Quantib-U, Smartfish, SODAQ, Thirona, en TopMD. De samenwerking wordt mede mogelijk gemaakt door een PPS-toeslag van Health~Holland, Topsector Life Sciences & Health. Meer informatie is beschikbaar op www.p4o2.org en via nrs@nrs-science.nl.