Choroby odzwierzęce: 3 rzeczy, które warto wiedzieć
Można chyba powiedzieć, że dla wielu z nas słowo "zoonoza" nie kojarzy się z niczym. Jednak niektóre z najbardziej znanych chorób w najnowszej historii to choroby odzwierzęce: na przykład HIV pochodzi od naczelnych1. Inne choroby odzwierzęce są częścią ludzkiego doświadczenia sięgającego starożytności: najwcześniejsze przypadki wścieklizny mają prawie 4000 lat.
Natura jest pełna relacji - być może żadna z nich nie jest tak fundamentalna, jak ta między ludźmi a zwierzętami. Przez tysiąclecia zwierzęta i ludzie zbudowali szczególną więź. Na co dzień wchodzimy z nimi w interakcje, a nasze zdrowie jest ze sobą powiązane. Dlatego tak ważna jest wiedza na temat chorób odzwierzęcych i działań, które wszyscy możemy podjąć, aby utrudnić im rozprzestrzenianie się.
1.Czym jest choroba odzwierzęca?
Choroba odzwierzęca, zwana potocznie zoonozą, jest chorobą przenoszoną między zwierzętami a ludźmi. Patogenami mogą być wirusy, bakterie, pasożyty, a nawet grzyby.
Niektóre z tych chorób są łagodne, inne ciężkie, a nawet bardzo śmiertelne - jak wścieklizna.
2.Jak rozprzestrzeniają się choroby odzwierzęce?
Istnieją cztery główne sposoby rozprzestrzeniania się zoonoz. Najczęstszym jest bezpośredni kontakt, czyli ukąszenia i zadrapania, przez ślinę, krew, a nawet mocz zarażonego zwierzęcia. Do pośredniego zakażenia może dojść również poprzez skażone pomieszczenia lub siedliska zakażonych zwierząt: zbiorniki akwariowe, ulubione miejsca zwierzęcia w domu lub na zewnątrz, gospodarstwa, stodoły i inne. Co więcej, spożywana przez nas żywność i woda mogą być potencjalnymi drogami zakażenia zoonozami.
Globalizacja oznacza szybsze rozprzestrzenianie się chorób odzwierzęcych i większe szkody. Regiony najbardziej narażone na skutki chorób odzwierzęcych, ze względu na brak dostępu do opieki medycznej w niektórych lokalizacjach, to Azja i Afryka.
3.W jaki sposób możemy zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób odzwierzęcych i kontrolować je?
Nie ma idealnego rozwiązania, aby je wyeliminować, ale szczepienie jest najskuteczniejszym rozwiązaniem. Szczepionki nie tylko chronią ludzi i zwierzęta, ale także zapobiegają rozprzestrzenianiu się chorób, a tym samym kontrolują je. Szczepionki w 100% pozwalają zapobiec wściekliźnie. Odpowiedzialne stosowanie antybiotyków u ludzi i zwierząt jest również ważne dla zachowania ich skuteczności.
Co więcej, kształcenie siebie i innych może mieć znaczący wpływ. Zwłaszcza w młodym wieku wszyscy powinniśmy być świadomi środków bezpieczeństwa i działań, które możemy podejmować każdego dnia.
Opiekunowie zwierząt domowych powinni regularnie sprawdzać, czy ich zwierzęta mają kleszcze, ugryzienia lub przejawiają nietypowe zachowania. Uwaga: nawet zdrowo wyglądające zwierzęta mogą mieć wirusy w układzie odpornościowym. Nazywamy to pasywnym przypadkiem wirusa. Ważna jest również regularna ochrona zwierząt przed pasożytami wewnętrznymi i zewnętrznymi zgodnie z zaleceniem lekarza weterynarii.
Ponadto nie należy dotykać bezpańskich zwierząt, które można spotkać na ulicach lub dzikich zwierząt na zewnątrz, aby uniknąć ukąszeń i zadrapań. Jeśli dzikie zwierzę nie wykazuje oznak strachu lub nieśmiałości, należy być szczególnie czujnym.
Podejmując odpowiednie działania, nie tylko zarządzamy własnym ryzykiem narażenia (i ryzykiem naszych bliskich), ale także możemy przyczynić się do zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób odzwierzęcych na całym świecie. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, skontaktuj się z lekarzem lub lekarzem weterynarii.
Żródła:
1https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3234451/#:~:text=Both%20HIVs%20are%20the%20result,to%20only%20a%20limited%20extent (last accessed April 19, 2023)