Evcil Kedilerin Kısa Tarihi ve Yolculuğu

Dünya genelinde en yaygın evcil hayvan olan kediler, uygarlık tarihinin başından beri insanların yoldaşı olmuştur. Tarımın gelişmesiyle birlikte elverişli bir ortaklık olarak başlayan kedi-insan ilişkisi zaman içinde evrim geçirmiş ve son 10.000 yılda giderek artan karşılıklı bir bağa ve sevgiye dönüşmüştür. Kedilerin Afrikalı atalarından evcil hayvana uzanan büyüleyici yolculuğu ve tarihi dünyanın hemen her köşesini kapsıyor.

Orta Doğu

Araştırmacılar, yakın zamanda kedilerin Mısır’da var olmadan binlerce yıl önce Mezopotamya bölgesinde, Türkiye'de ve Kıbrıs’ta insanlar arasında yaşadığını keşfetti. Öyle ki, Orta Doğu'da insanların 10.000 yıldan daha uzun zaman önce kedileri evcilleştirdiğini ve bölgenin birçok geleneğinde kedilere saygı duyulduğunu gösteren kanıtlar bulunuyor. Araştırmacılar, Orta Doğu'nun insanların kedileri ilk evcilleştirdiği yer olduğunu düşünüyor. Öte yandan, evcil kedilerde yaygın olarak görülen "lekeli" veya "tekir" tüylü kedilerin ilk izleri Türkiye'de 14. yüzyıla uzanıyor.

Afrika

Eski Mısırlılar, Afrika yaban kedisini 4,000 yıl kadar önce evcilleştirmeye başladılar. Eski Mısır'da kedilerin sihirli, ilahi ve tanrısal olduğuna inanılıyordu. Öyle ki, eski Mısırlılar yarı kedi, yarı kadın olarak betimlenen Bastet adlı bir kedi tanrıçaya tapıyorlardı. Eski Mısır'dan kalan arkeolojik parçalarda kedilerin bir sembol olduğu ve değerlerinin, popülerliklerinin ve insanlarla yakınlıklarının vurgulandığı görülüyor. Eski Mısır’da insanlar kedilerini bile mumyalayarak ölümsüzleştiriyorlardı.

Asya

Çinliler leoparları ve yaban kedilerini farelerle mücadele için evcilleştirmeye M.Ö. 3000 yıllarında başladı. Sung Hanedanlığı döneminde (960 – 1279) kediler sadık evcil hayvanlar olarak besleniyordu. Sanatçılar onları resim ve heykellerde betimliyordu. Kedi, Çin kültüründe iyi şans sembolü olarak kabul edilmektedir.

Avrupa

Orta Çağda pek çok insan kedilerin şeytani özellikleri olduğuna inanıyor, karanlıkla ve büyücülükle ilişkilendiriyordu. Papaların ve üst düzey yetkililerin kedileri lanetlemesi nedeniyle hayvanlar işkence görüyor ve öldürülüyordu. Daha yakın çağlara geldiğimizde, özellikle 17. ve 18. yüzyıldaki Aydınlanma Çağı'nda kediler kötü itibarlarından kurtulmaya başladı ve sadık bir evcil hayvan olarak yeniden popülerlik kazandı. Kediler günümüzde Avrupa'nın en popüler ve sevilen evcil hayvanları arasında yer alıyor. Boehringer Ingelheim ve IPSOS tarafından bir süre önce yürütülen ortak bir araştırmaya göre kedi sahiplerinin yüzde 91'inden fazlası kedilerinin yaşamları üzerinde olumlu etkisi olduğunu ifade ediyor.

Kuzey ve Güney Amerika

Avrupalılar Kuzey ve Güney Amerika'ya yerleşirken kedilerini de getirdiler. Yerleşimciler tarım yapmaya başladığında da kediler doğal avlanma, kemirgenleri kaçırma ve sadık evcil hayvanlar olarak hizmet etme yetenekleriyle benzersiz insan-hayvan bağının kurulmasına yardımcı oldu. Günümüzde ABD’nin en popüler evcil hayvanı olan kedilerin nüfusu 74 milyona yaklaşıyor.